Page 114 - makedonca

Производство на протеини и ензими: азотот е есенцијална компонента за синтеза на
протеини во растенијата. На растенијата им требаат протеини за да растат и да се

развиваат, а тоа овозможува формирање на клеточните структури и органели на

растението. Исто така, помага во регулирањето на метаболичките реакции со учество во
структурата на ензимите.

Синтеза на хлорофил: хлорофилот е зелениот пигмент кој се наоѓа во хлоропластите,
клеточните органели во растенијата каде што се одвива фотосинтезата. Фотосинтезата е

важен процес во кој растенијата ја користат сончевата енергија за претворање на јаглерод

диоксид и вода во гликоза и кислород. Хлорофилот содржи азот во својата структура и
затоа на растенијата им е потребен азот за фотосинтеза.

Формирање на нуклеински киселини: азотот се наоѓа во градежните блокови на
нуклеинските киселини (ДНК и РНК) во растенијата. Нуклеинските киселини ги

складираат наследни информации на растенијата и се од витално значење за синтезата и
преносот на генетскиот материјал.

Формирање на аминокиселини: азотот е градежен блок на аминокиселините во

растенијата. Аминокиселините се основни градежни блокови за синтеза на протеини и се
клучни за растот и развојот на растенијата.

Раст и продуктивност на растенијата: азотот го поддржува развојот и растот на ткивата
на коренот, листот и стеблото на растенијата.

16.1.1. Недостаток и вишок на азот
Недостатокот на азот најмногу се забележува кај млади листови. Листовите добиваат

светло зелена боја, во случај на понатамошно напредување, листовите пожолтуваат и се
забележува недостаток на фотосинтеза. Хлорозата (пожолтување) најпрво се забележува

кај старите, а потоа кај младите лисја. Големината на клетките и клеточната делба се
намалуваат и растенијата стануваат закржлавени. Вишокот на азот, се забележува преку

предвремено стареење на листовите.

16.2. Фосфор

Фосфорот е есенцијален хранлив елемент кој е од витално значење за растенијата. На
растенијата им треба фосфор за раст, пренос на енергија, структура на клетките и

формирање на генетски материјали [96]. Главните функции на фосфорот во растенијата
се како што следува:

Трансфер на енергија: во растенијата, преносот на енергија се одвива внатре во клетката

преку молекулите на АТП (аденозин трифосфат). Фосфорот е една од основните

106