Page 10 - makedonca

ВОВЕД ВО ВЕРМИКОМПОСТИРАЊЕ

Зголемената урбанизација, индустријализацијата и економскиот раст доведуваат до

производство на големи количини цврст отпад ширум светот. Управувањето со овој цврст

отпад стана еколошки и технички проблем. Одржливите практики за управување со цврст
отпад се неопходни за одржување на животната средина здрава и чиста [1]. Ситуацијата

со создавање цврст отпад се влошува речиси насекаде во светот. Студиите покажуваат
дека до 2025 година, 1,8 милиони тони цврст отпад дневно ќе се генерираат само во

регионот на Азија Пацифик [2]. Според различни студии, во земјите во развој се создава
просечно 0,77 кг цврст отпад по лице дневно. Се проценува дека производството на цврст

отпад во светот ќе се зголеми на 3 милијарди тони до 2025 година [3, 4].

Недостигот на соодветна технологија за економско рециклирање на цврстиот отпад во
земјите во развој резултираше со големи количества цврст отпад што претставуваат

значителни технички, економски и еколошки проблеми. Иако постојат многу стратегии
за управување со цврстиот отпад, вклучувајќи минимизирање на отпадот, рециклирање

на изворот, отпад до енергија, согорување и компостирање, познато е дека некои од овие
методи за третман и отстранување може да предизвикаат сериозни еколошки проблеми.

Постојат бројни научни студии кои покажуваат дека отпадот одложен на депонии или

отворени депонии предизвикува контаминација на подземните води поради истекување
на органски и неоргански соединенија во отпадот [5-7]. Процесите на депонирање и

согорување не се претпочитаат многу со оглед на нивните негативни влијанија врз
животната средина и малиот економски придонес. Отпадната тиња од пречистителните

станици што се користат како ѓубриво може да предизвика токсичност на почвата,

растенијата и почвените микроорганизми кога се нанесува директно на земјоделските
површини поради високата содржина на азот (N) и фосфор (P).

Имајќи ги предвид сите овие неповолни услови, вермикомпостирањето, кое овозможува
претворање на цврстиот отпад во ѓубриво богато со органско, се издвојува како еколошки

здрава и применлива технологија. Вермикомпостирањето е технологија за управување со
отпад која вклучува распаѓање на органските компоненти на цврстиот отпад на еколошки

начин до ниво каде што тие можат лесно да се складираат, обработуваат и примени на

земјоделските полиња без никакво негативно влијание [1, 5, 8]. Вермикомпостирањето е
производ на колективната работа на микроорганизмите и дождовните црви под еколошки

контролирани услови. Накратко, тоа е биотехнолошки процес во кој органскиот отпад се

претвора во вермикомпост богат со хранливи материи со помош на дождовни црви.
Микроорганизмите присутни во системот се одговорни за биохемиското разложување на

2