Page 10 - turkce
P. 10
SOLUCAN GÜBRESİNE GİRİŞ (VERMICOMPOST)
Artan kentleşme, sanayileşme ve ekonomik büyüme, dünya genelinde büyük miktarlarda katı
atık üretimine yol açmaktadır. Bu katı atığın yönetimi ekolojik ve teknik bir sorun haline
gelmiştir. Çevrenin sağlıklı ve temiz tutulabilmesi için sürdürülebilir katı atık yönetim
uygulamaları vazgeçilmezdir [1]. Katı atık üretim durumu neredeyse dünyanın her yerinde
kötüleşmektedir. Çalışmalar, yalnızca Asya-Pasifik bölgesinde 2025 yılına kadar günde 1,8
milyon ton katı atık üretileceğini göstermektedir [2]. Farklı çalışmalara göre, gelişmekte olan
ülkelerde kişi başına günde ortalama 0,77 kg katı atık üretilmektedir. 2025 yılı itibarıyla dünya
genelinde katı atık üretiminin 3 milyar tona ulaşacağı tahmin edilmektedir [3, 4].
Gelişmekte olan ülkelerde katı atıkların ekonomik olarak geri dönüştürülmesi için uygun
teknolojinin bulunmaması, önemli teknik, ekonomik ve çevresel sorunlara yol açan büyük
miktarda katı atık oluşumuna neden olmuştur. Atık minimizasyonu, kaynağında geri dönüşüm,
atıktan enerji elde etme, yakma ve kompostlama gibi birçok katı atık yönetim stratejisi
bulunmasına rağmen, bu tedavi ve bertaraf yöntemlerinin bazılarının ciddi çevresel sorunlara
yol açabileceği bilinmektedir. Bilimsel çalışmalar, çöplüklere veya açık depolama alanlarına
atılan atıkların, içerdikleri organik ve inorganik bileşiklerin sızıntısı nedeniyle yeraltı sularını
kirlettiğini göstermektedir [5-7]. Çöplük ve yakma işlemleri, çevresel etkilerinin olumsuzluğu
ve düşük ekonomik katkıları göz önüne alındığında tercih edilmemektedir. Gübre olarak
kullanılan arıtma tesislerinden çıkan atık çamurlar, yüksek azot (N) ve fosfor (P) içerikleri
nedeniyle tarım alanlarına doğrudan uygulandığında toprak, bitkiler ve toprak
mikroorganizmaları için toksisiteye neden olabilir.
Tüm bu olumsuz koşullar göz önüne alındığında, katı atıkların organik zengin gübreye
dönüştürülmesini sağlayan solucan gübresi, ekolojik açıdan uygun ve uygulanabilir bir
teknoloji olarak öne çıkmaktadır. Solucan gübresi, katı atıkların organik bileşenlerinin çevre
dostu bir şekilde ayrışarak kolayca saklanabilir, işlenebilir ve tarım alanlarına herhangi bir
olumsuz etki olmaksızın uygulanabilir bir seviyeye getirildiği bir atık yönetim teknolojisidir [1,
5, 8]. Solucan gübresi, mikroorganizmalar ve solucanların kontrollü çevre koşulları altında
kolektif çalışmasıyla elde edilen bir üründür. Özetle, organik atıkların solucanlar kullanılarak
besin açısından zengin solucan gübresia dönüştürüldüğü biyoteknolojik bir süreçtir. Sistemde
bulunan mikroorganizmalar organik maddelerin biyokimyasal ayrışmasından sorumlu iken,
solucanlar alt tabakayı iyileştirmek ve biyolojik aktiviteyi değiştirmekle ilgilenmektedir. Bu,
solucanlar kullanılarak organik atıkların işlenmesi için çok düşük maliyetli bir teknolojidir.
2